شرایط نگهداری و عمر اتوکلاو بیمارستانی
شرایط نگهداری و عمر اتوکلاو بیمارستانی
اتوکلاو بیمارستانی نمونه ای از دستگاه های استرلیزاسیون به شمار می رود که برای مراکز درمانی و بیمارستان ها مناسب است. زیرا از حجم بالایی برخوردار است.
اتوکلاوها به عنوان یکی از تجهیزات بهداشتی مهم، در مراکز درمانی مختلفی استفاده می شوند. اتوکلاو بیمارستانی یکی از این نمونه دستگاه ها به شمار می رود که از ابعاد خاصی برخوردار است، تا برای این محیط درمانی مناسب باشد. اما آیا می دانید این دستگاه چه کاربردی دارد؟ آیا می دانید چرا در اکثر مراکز درمانی و مطب ها از اتوکلاو استفاده می شود؟ با ما همراه شوید.
Autoclave از دو کلمه Auto و clave تشکیل شده است. به معنی خودکار و قفل شونده. این دستگاه به عنوان یک دستگاه قفل شونده خودکار عمل می کند که برای استریل کردن مواد و تجهیزات پزشکی کاربرد دارد. در محیط بیمارستان و مراکز درمانی، همیشه از تجهیزات پزشکی و ابزارآلات مختلف استفاده می شود.
از آنجایی که این ابزارآلات و تجهیزات همیشه در معرض آلودگی هستند، باید با استفاده از یک دستگاه مناسب، استریل شوند. اتوکلاو دستگاه مناسبی برای استریل کردن تمامی این تجهیزات و ابزارآلات پزشکی به شمار می رود. زیرا می توان با استفاده از این دستگاه تمامی آلودگی ها و میکروب ها را از روز وسایل پارچه ای و فلزی برطرف کرد.
در اصل دستگاه اتوکلاو بسته به میزان حجم و ظرفیتی که دارد، قادر است به بهترین شکل ممکن تمامی آلودگی ها را از روی سطح تجهیزات و ابزارهای بهداشتی پاک کند. به همین دلیل در تمامی مراکز درمانی از این دستگاه استفاده می شود.
ویژگی های مهم دستگاه اتوکلاو بیمارستانی
اتوکلاو به عنوان دستگاهی که با بخار آب و فشار زیاد اقدام به استریل نمودن تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی می نماید، از برخی ویژگی ها برخوردار است. از جمله مهمترین این ویژگی ها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- دستگاه های اتوکلاو مراکز درمانی و بیمارستانی کاربرد آسانی داشته و می توان به سادگی از آنها برای استریل کردن ابزار آزمایشگاهی استفاده کرد.
- اتوکلاوهای بیمارستانی هزینه نگهداری بسیار کمی دارند و از طول عمر بالایی برخوردار هستند.
- اتوکلاوها از استانداردها و تاییدیه های لازم برخوردار بوده و دارای خدمات و سرویس های سریع و مناسب هستند.
- اتوکلاوهای بیمارستانی دارای یک برنامه استریل مناسب بوده و از تنوع دمایی و زمانی برخوردار هستند.
- اتوکلاوها برای جابجایی هوا با سرعت بالا از یک پمپ خلاء برخوردار هستند. همچنین این دستگاه ها امکان پایش فشار و دما را نیز دارند.
- اتوکلاوهای بیمارستانی امکان نصب پرینتر برای یادداشت مستندات را داشته و از این رو انتخاب مناسبی برای این مراکز درمانی به شمار می روند.
- می توان به راحتی دمای آب و سطح سیستم اتوکلاو را کنترل نمود.
- دستگاه های اتوکلاو مراکز درمانی از علائم هشدار دهنده برخوردار بوده و به دلیل داشتن درب میکروسوئیچ و شیر اطمینان، در صورت باز شدن درب و بالا رفتن فشار، عملکرد سیستم را کنترل می نمایند.
طرز کار و کاربرد دستگاه استریلیزاسیون بیمارستانی
نوع کارکرد اتوکلاو بیمارستانی بسته به میزان فشار تنظیم می شود. به گونه ای که ابتدا هوای داخل محفظه اتوکلاو را تخلیه نموده و پس از آن درون محفظه پر از بخار می شود. لازم است بدانید هر چه فرایند تخلیه هوا از داخل محفظه اتوکلاو بیشتر طول بکشد، جایگزین شدن هوا در داخل آن موثرتر خواهد شد.
این عمل منجر می شود تا فرایند استریل کردن مواد و تجهیزاتی که در داخل دستگاه اتوکلاو قرار می گیرد، بهتر انجام شود. از سوی دیگر این فرایند طول عمر استفاده از دستگاه را افزایش داده و منجر می شود تا عملکرد دستگاه بهتر شود. می توان از دستگاه اتوکلاو برای استریل کردن مواد عفونی و غیرعفونی آلوده شده استفاده کرد.
در اصل تمامی مواد عفونی و غیرعفونی که با عوامل بیولوژیک همچون بقایای نمونه های محیط کشت شده یا سلول های انسانی حیوانی و گیاهی و مواد آلوده شده به مدفوع حیوان انسان دچار آلودگی شده اند را، می توان با استفاده از دستگاه اتوکلاو پاکسازی نمود. البته بهتر است این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده از این دستگاه برای برخی از مواد نه تنها مناسب نیست، بلکه می تواند مضر هم باشد.
داروهای سرطان زا، رادیو ایزوتوپ ها، مواد شیمیایی قابل تبخیر و هر نوع ماده خطرناک دیگری که ممکن است در اثر حرارت تبخیر شوند، خطرناک هستند. از این رو نباید برای استریل نمودن این مواد از دستگاه اتوکلاو بیمارستانی استفاده کرد.
نوع عملکرد دستگاه اتوکلاو مراکز درمانی و بیمارستانی
مراکز درمانی و بیمارستان ها نسبت به مطب های خصوصی، بیشتر از لوازم پزشکی و آزمایشگاهی استفاده می کنند. از این رو برای این مراکز لازم است از دستگاه های اتوکلاو در ابعاد بزرگ استفاده شود. اما آیا نوع عملکرد این دستگاه ها با دستگاه های اتوکلاو کوچک تفاوت دارد؟ باید بگوییم در برخی جزئیات ممکن است تفاوت هایی میان این دو دستگاه وجود داشته باشد.
برای این که بخواهید از دستگاه اتوکلاو مراکز درمانی و بیمارستانی برای استریل کردن تجهیزات پزشکی استفاده کنید، باید ابتدا وسایل مورد نظر را با املاح بهداشتی و آب مقطر پاک کنید. سپس آنها را درون پک قرار داده و در داخل قفسه ها و سبدهایی که داخل محفظه اتوکلاو قرار دارد، بگذارید. حال باید مدت زمان و درجه حرارت مناسب را برای استریل کردن این تجهیزات انتخاب کنید.
برخی از دستگاه های اتوکلاو خود دارای پارامترهای مخصوص هستند که از پیش تعیین شده اند. از این رو کارکرد آنها آسان بوده و تنها می توان با فشردن یک دکمه، فرایند استریل نمودن تجهیزات پزشکی را آغاز کرد. اما برخی دیگر از دستگاه های اتوکلاو نیاز به تنظیم دستی دارند. بهتر است بدانید که محدوده استریلیزاسیون دستگاه های اتوکلاو بین 121 تا 135 درجه سانتی گراد است.
زمانی که فرآیند استریل کردن تجهیزات پزشکی به اتمام برسد، بخار داخل محفظه به کمک یک خلاء نسبی از دستگاه خارج خواهد شد. از این رو نیازی به خارج کردن بخار داخل محفظه وجود نخواهد داشت. تنها برای استفاده مجدد از این دستگاه باید هوای داخل محفظه را خارج نمایید.
معرفی انواع اتوکلاوهای بیمارستانی
اتوکلاوهایی که در محیط های بیمارستانی مورد استفاده قرار می گیرند، معمولا از حجم بالایی برخوردار هستند. حجم این دستگاه ها بین 130 تا 300 لیتر است. زیرا لوازم آزمایشگاهی و موادی که باید در بیمارستان ها استریل شوند، از حجم زیادی برخوردار هستند. اما به طور کلی می توان این دستگاه های استریل را در ابعاد مختلف و مدل های گوناگون تهیه نمود.
دستگاه های اتوکلاو به عنوان بهترین سیستم برای پاکسازی و میکروب زدایی از تجهیزات پزشکی، در سه کلاس B، S و N تولید و به بازار عرضه می شوند. هر یک از این دستگاه ها عملکرد استریلیزاسیون مخصوص به خود را داشته و به منظور خاصی استفاده می شوند. دستگاه های کلاس B قادر هستند تمامی وسایل و ابزارهای آزمایشگاهی و پزشکی را استریل نمایند.
این نوع اتوکلاوهای بیمارستانی دارای پمپ وکیوم قدرتمندی بوده و می توانند حدود 0.9- بار خلاء را ایجاد نمایند. از این رو انتخاب مناسبی برای اتاق های عمل، مراکز پزشکی و کلینیک ها هستند. از آنجایی که سرعت استریلیزاسیون این نوع دستگاه ها بالا است، به آنها اصطلاحا اتوکلاو 3 دقیقه ای نیز گفته می شود.
نوع دیگری از دستگاه های اتوکلاو بیمارستانی از نوع کلاس N هستند. لازم است در زمان خرید این نوع دستگاه ها نهایت دقت را به خرج دهید. زیرا استاندارد تولید این دستگاه ها به گونه ای است که تنها قادر هستند ابزارآلات جامد بدون پوشش را استریل کنند. از این رو نمی توان با استفاده از این دستگاه ها اقدام به استریل کردن کاغذهای مدیکال و پارچه نمود.
در نهایت باید به دستگاه های کلاس S اشاره کنیم. تجهیزاتی که می توان با استفاده از این دستگاه ها استریل نمود، از پیش مشخص شده اند. پس در محیط هایی که نیازی به استریل کردن تمام تجهیزات وجود ندارد، می توان از این نوع دستگاه های اتوکلاو استفاده کرد.
انواع روش های استریل کردن با اتوکلاو بیمارستانی
می توان تجهیزات آزمایشگاهی و بیمارستانی را توسط اتوکلاو به روش های مختفی استریل نمود. از جمله:
- استریل کردن ابزار آلات بیمارستانی به روش پلاسما
- استریل کردن تجهیزات بیمارستانی به روش گرمای مرطوب( بخار آب)
- استریل کردن لوازم آزمایشگاهی و بیمارستانی با اتیلن اکساید
- استریل کردن به روش گرمای خشک( استفاده از هوای خشک)
- و …
استفاده از بخار آب با دستگاه اتوکلاو متداول ترین روش برای استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی است. زیرا این روش سریع، معتبر، آسان، قابل کنترل، قابل انبار و بدون باقیمانده است. از سوی دیگر این روش استرلیزه کردن تجهیزات کمترین آسیب را به ابزارآلات پزشکی وارد می کند. می توان با اطمینان تجهیزات پزشکی را با استفاده از این دستگاه استریل نمود و مجددا مورد استفاده قرار داد.
نکات مهم در زمان استفاده از دستگاه استریل
برای این که طول عمر استفاده از دستگاه اتوکلاو را افزایش دهید، لازم است در زمان استفاده از این دستگاه برخی نکات مهم را مد نظر قرار دهید. در اصل باید بیان کنیم که اثر بخشی اتوکلاو به دما، زمان، مسیر تماس بخار با مواد عفونی و … بستگی دارد. از این رو رعایت برخی نکات می تواند تاثیر استریل نمودن را افزایش دهد.
بهتر است به یاد داشته باشید که در زمان استفاده از اتوکلاو، بیش از ¾ دستگاه را پر نکنید. همچنین باید مراقب باشید تجهیزات نوک تیز در داخل کیسه اتوکلاو قرار نگیرد. باید این تجهیزات را در ظروف مخصوص زباله های نوک تیز جمع آوری کرده و سپس دفع کنید.
مواد باید به گونه ای درون دستگاه قرار گیرند که بخار به تمامی آنها برسد. در غیر این صورت فرایند پاکسازی به خوبی انجام نخواهد شد. پس به طور کلی باید پیش از استفاده از اتوکلاو، نکات مهم و نحوه استفاده از آن را فراگیرید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.