تعریف و بیان نحوه ی عملکرد اتوکلاو بیمارستانی

اتوکلاو بیمارستانی و به طور کلی دستگاه اتوکلاو یکی از بهترین دستگاه هایی است که برای استریل کردن مواد، ابزار و تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد. استریل کردن یعنی از بین بردن کامل تمام میکروارگانیسم ها مانند قارچ ها، باکتری‌ها و درصد بالایی از ویروس ها در تمامی اشکال زنده، فعال، غیر فعال و یا مرده می‌باشد.

فرآیند استریل یکی از کارهای بسیار پر اهمیت برای انجام خدمات بهداشتی و درمانی آزمایشگاهی می‌باشد و همچنین لازمه تمام مراکزی است که به هر نحو نیاز به پاکیزگی کامل برای حفظ سلامت و یا انجام کار های تحقیقاتی، سر و کار دارند.

از اتوکلاو به طور گسترده در صنایع دارویی، مواد غذایی، آزمایشگاه ها و کارخانه های سازنده مواد و وسایل استریل استفاده می شود که اهداف عمده زیر را به دنبال می‌کنند:

• استریل کردن ابزار معاینه و جراحی
• تهیه وسایل مورد استفاده در نمونه گیری مانند سوزن ها، لوله ها و ظروف که همه باید استریل شده باشند‌.
• تهیه وسایل استریل مورد استفاده جهت کشت های میکروبی مانند لوله های آزمایش، محیط کشت و ظروف مورد استفاده در کشت.
• -استریل کردن گان و البسه مورد استفاده در اتاق های عمل مانند گان جراحی توسط اتوکلاو بیمارستانی انجام می شود.

مطابق تعریف سازمان نظارت بر غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA)، اتوکلاو طبق حذف مطمئن یک شئ و بر اساس مطالعات آماری طبقه بندی خواهد شد. یک شئ در مقایسه با اشیای دیگر که مراحل استریلیزاسیون یکسان را طی کند، زمانی استریل در نظر گرفته می شود که احتمال استریل نبودن آن کمتر از یک در میلیون در نظر گرفته شود. این اندیس، سطح اطمینان استریل بودن (Sterility Assurance Level) نامگذاری می‌کند و غیر فعال شدن میکروب ها در مراحل استریلیزاسیون را بیان می کند.

اتوکلاو بیمارستانی

اتوکلاو بیمارستانی یکی از محصولات پرفروش تجهیزات پزشکی و بیمارستانی می باشد. در بیمارستان ها اتوکلاو بسیار کاربرد فراوانی دارد . همان طور که می دانید بیمارستان یه مکان عمومی که روزانه صد ها نفر با بیماری های مختلف به آنجا مراجعه می کنند اگر استریلاسیون بیمارستان در حد مطلوب نباشد انتقال بیماری به سرعت در بیمارستان اتفاق می افتد. اتوکلاو بیمارستانی کار را بسیار راحت کرده است با استفاده از اتوکلاو بیمارستانی خواهید توانست بصورت بسیار راحت به کار استریل کردن لوازم بیمارستان بپردازید .

تجهیزات کاربردی در بیمارستان ها بعد از استفاده آلوده به خون، سرم و پلاسما می‌شوند که نیاز به ضدعفونی و استریل کردن دارند، چرا که عدم پاکسازی سبب بروز بیماری های فراوانی از جمله هپاتیت و ایدز می گردد که بسیار وحشتناک است، بدین ترتیب می توان گفت اتوکلاو بیمارستانی بهترین وسیله جهت استریلیزاسیون این تجهیزات می‌باشد که با تحت فشار قرار دادن بخار این کار را انجام میدهد.

از اتوکلاو بیمارستانی در سایر مراکز مرتبط از قبیل ، اورژانس ها، اتاق های عمل، دندانپزشکی، آزمایشگاه ها و  بخش های درمانی و پزشکی که نیاز به ضدعفونی و استریل سازی تجهیزات می‌باشد بهره برداری می کنند، این دستگاه مخصوص ضدعفونی کردن تجهیزات جراحی، مواد و ظروف پلاستیکی و سلولزی می‌باشد و از آن جهت استریل سازی لوازم پارچه ای نیز استفاده می شود.

مشخصات کلی اتوکلاو بیمارستانی

مخزن، درب و بدنه استفاده شده در اتوکلاو بیمارستانی از جنس استیل ۳۱۶ می‌باشد، استیل از سطح مقاومت بالایی در برابر خوردگی و حرارت برخوردار می‌باشد و دچار زنگ زدگی نمی‌شود، همچنین این فلز طول عمر زیادی دارد.

اتوکلاو بیمارستانی مجهز به سیستم PLC می‌باشد، پی ال سی سبب می‌شود تمامی عملیات دستگاه بصورت کاملاً اتوماتیک انجام شود، از دیگر ویژگی های این سیستم ها می توان به قابلیت ثبت سیکل های استریل اشاره کرد.

در طراحی اتوکلاو بیمارستانی از دو درب استفاده شده و استفاده از کنترلر اتوماتیک سبب شده دما و فشار بصورت خودکار تنظیم و کنترل گردد، در نتیجه نیازی به دخالت کردن دست نیست.

اتوکلاو های بیمارستانی بصورت چرخدار بوده که به راحتی بتوان آن را جابجا نمود. در کل اتوکلاو بیمارستانی در مدل ها و ظرفیت های متنوع اعم از خانگی و صنعتی ساخته می‌شود، اتوکلاو استوانه ای از متداول ترین نوع بوده که به صورت درب دار ساخته می‌شود.

ویژگی های دستگاه اتوکلاو

• به منظور ایجاد خلا در مخازن از پمپ وکیوم استفاده شده است.
• نمایشگر LCD جهت اتوکلاو های بیمارستانی در نظر گرفته شده تا خطا ها را نمایش دهد و میزان خرابی ها را کم کند.

عملکرد اتوکلاو بیمارستانی

عملیات استریل سازی در اتوکلاو بیمارستانی با فشار دادن دکمه استارت آغاز می‌گردد و نیازی به تنظیم نیست، چرا که پارامترهای مربوطه از قبل بطور پیش فرض بر روی دستگاه تنظیم شده است.

• ورود بخار به قسمت چمبر سبب تماس بخار با لایه سرد خارجی که از نوع پک پیچیده و متراکمی است می شود و نفوذ بخار به پک ها سبب گرم شده آنها به میزان مشخص شده می‌شود.
• پس از اتمام دوره استریل سازی از طریق خلاء نسبی، بخار از دستگاه خارج شده تا تجهیزات را ضدعفونی کند.
• بعد از شروع عملیات استریل، هوای داخلی مخزن با مکیده شدن تخلیه شده و بخار اشباع به وجود می‌آید.

اهمیت استفاده از اتوکلاو های بیمارستانی

بطور قطع همه ما در محیط بیمارستانی مشغول به کار نیستیم ولی به عنوان بیمار امکان مراجعه به بیمارستان ها را داریم. عجیب نیست که استریل کردن تجهیزات بیمارستانی برای همه طرف های درگیر ، پزشکان و بیماران بسیار نقش مهم و حیاتی دارد.

وظیفه استاندارد مراقبت تعریفی از اهمیت استفاده از این دستگاه است و در واقع،  پرسنل بیمارستان وظیفه دارند، مطمئن شوند که اقدامات لازم و پیشگیرانه  در برابر خطاهای احتمالی وجود دارد که سبب می شود خطری سلامت بیماران را تهدید نخواهد کرد. این بدان معنی است که پزشکان ، پرستاران و سایر کارکنان باید همیشه در تلاش باشند تا برای امنیت افراد حاضر در محیط مرکز پزشکی خطری ایجاد نشود.

در صورتی که وجود بیمارستان ها به منظور کاهش تعداد بیماران می‌باشد، ممکن است ابزارهای بیمارستانی آلوده و بهداشت نامناسب پرسنل این نتیجه را برعکس کند و باعث بیماری تعداد زیادی از انسان ها شود.

این یک “نبرد” است که توسط همه امکانات پزشکی در سراسر جهان صورت می‌پذیرد. جایی که “دشمنان” به عنوان HAI  یا همان عفونت های مرتبط با مراقبت های بهداشتی می‌باشند.

استریل کردن نامناسب تجهیزات بیمارستان

استریلیزاسیون ابزارهای مختلف در بیمارستان ها برای امنیت بیماران لازم و ضروری می‌باشد. زیرا عدم رعایت معیارهای ایمنی می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد ، که به شرح زیر است:

• شیوع عفونت ها

اگر در هر زمان مواد ناشناخته ای بر روی تجهیزات بیمارستان و وسایل جراحی باقی مانده باشد. با قرار گرفتن قسمتهای خاصی از بدن در معرض باکتریها ، به راحتی خطر عفونت را برای شخص افزایش می دهد.

• شیوع بیماری ها

اگر استریلیزاسیون تجهیزات بیمارستان پس از استفاده برای کار دیگری به درستی صورت نپذیرد. انتشار بیماری از یک بیمار به بیمار دیگر بسیار سهل و آسان خواهد بود. به عنوان مثال می توان ایدز  ، هپاتیت و متأسفانه موارد بسیار بیشتری را نام برد.

• خطر مرگ

اگرچه ممکن است چشمگیر به نظر برسد ، اما تجهیزات پزشکی آلوده به دلیل عدم استریل مناسب بخار جای هیچ گونه شوخی ندارد. عفونت های جدی در برخی موارد می تواند منجر به مرگ اشخاص و بیماران شوند.

استریلیزاسیون ابزارها در بیمارستان ها

به عنوان بخشی از تجهیزات بیمارستان ، 3 مرحله اصلی برای جلوگیری از شیوع HAI وجود دارد که باید به ترتیب زیر صورت پذیرد:

• تمیز کردن
• ضد عفونی کردن
• اتوکلاو کردن

دلیل وجود این مراحل ، به دلیل موثر بودن آنها در از بین بردن میکروب ها می‌باشد. زیرا اتوکلاو بیمارستانی یکی از قوی ترین ابزارهای تجهیزات استریل کننده بیمارستان برای مبارزه با شیوع عفونت ها می‌باشد.

اولین اقدام در استریلیزاسیون تجهیزات بیمارستان: نظافت

تمیز کردن مطمئناً اصطلاح خارجی نیست و در واقع همان معنایی است که در خانوارها یا رستوران ها به کار برده می‌شود. این به معنای از بین بردن تمام مواد خارجی قابل مشاهده می‌باشد – از جمله گرد و غبار و خاک – با تمیز کردن تجهیزات بیمارستان با دست با صابون یا مواد شوینده. آب نباید حاوی میکرو ارگانیزم‌ها باشد.

با تمیز کردن وسایل بیمارستان ، هدف اصلی کاهش بار زیستی (آلودگی اولیه) می‌باشد. این موضوع شامل هر نوع جمعیتی از موجودات می‌باشد که ممکن است اثری از آنها روی مواد ، محصولات و حتی بسته بندی ها وجود داشته باشد. بسته به نحوه استفاده از تجهیزات مورد نظر ، تمیز کردن ممکن است برای کاهش خطر زیستی حتی کافی باشد.

با این حال ، همانطور که اشاره کردیم ، تمیز کردن فقط حداقل موارد را از بین می‌برد و این بدان معنا نیست که برای ضدعفونی کردن تجهیزات کافی می‌باشد بلکه نیاز به مراحل بعدی استریل کردن وجود دارد، مخصوصا استریلیزاسیون بخار.

دومین گام برای رفع مواد خطرناک بیمارستان: ضد عفونی کردن وسایل

گندزدایی مرحله بعدی در استریلیزاسیون تجهیزات پزشکی می‌باشد. ممکن است برایتان سوال باشد که تفاوت این با اتوکلاو بیمارستانی چه می باشد؟ در حالی که ضد عفونی به معنای از بین بردن تمام میکروارگانیسم های زنده می‌باشد.

در جواب باید بگوییم برای از بین بردن تمام اسپورهای باکتریایی مستلزم 100٪ اتوکلاو بیمارستانی به وسیله بخار می‌باشیم. دلیل این امر این است که دفع این باکتری ها بسیار سخت و دشوار خواهد بود. زیرا برخی موارد در حالت خواب زمستانی هستند که به آنها اجازه می دهد در سخت ترین شرایط مقاومت زیادی داشته باشند.

استقامت آنها تنها چیزی نیست که باید مورد توجه باشد ، زیرا برخی از اسپورهای باکتریایی مانند کزاز یا سیاه زخم می توانند بسیار خطرناک تر از موارد دیگر باشند.

مرحله سوم رفع آلودگی :  اتوکلاو بیمارستانی

سرانجام ، پس از اینکه دستگاههای بیمارستانی شما در دو مرحله مورد ضدعفونی قرار گرفتند ، موثرترین و بهترین فرآیند جهت از بین بردن میکروب‌ها اتوکلاو بیمارستانی است . این بخش استریلیزاسیون نام دارد ، که به شما امکان می دهد همه میکروارگانیسم های خطرناک را بدون هیچ استثنایی به سمت نابودی ببرید. در واقع این توصیه ی ما نیست بلکه سازمان بهداشت جهانی  (WHO) به شدت به همه تجهیزات پزشکی سفارش می‌کند وسایلی را که ممکن است با مایعاتی که از داخل بدن است در تماس باشند را استریل نمایند.

قبل از اتوکلاو بیمارستانی به عنوان مرحله سوم روش دیگری بود که شعله ور شدن باز نام داشت. خوشبختانه ، دوران مدرن به ما این اجازه رو داد که به سطح کاملاً جدیدی از ضد عفونی برسیم. که نه تنها موثرتر است بلکه در بیمارستان ها به صورت دستگاه های اتوکلاو بیمارستانی بسیار کار را راحت تر و در دسترس تر کرده است.